อาหารบำรุงเลือด

เลือดจาง หรือภาวะโลหิตจาง (Anemia) โดยทั่วไปเรียกกันว่าภาวะซีด คือภาวะที่ร่างกายมีจำนวนเม็ดเลือดแดงหรือความเข้มข้นของฮีโมโกลบินลดลงกว่าปกติ (ฮีโมโกลบิน คือสารสีแดงในเม็ดเลือดแดง) ซึ่งเม็ดเลือดแดงจะทำหน้าที่สำคัญในการนำออกซิเจนไปยังเซลล์และเนื้อเยื่อในอวัยวะต่าง ๆ หากร่างกายมีเม็ดเลือดแดงลดลงจะส่งผลให้เกิดความผิดปกติได้หลากหลาย ตั้งแต่ วิงเวียนศีรษะ หน้ามืด เหนื่อยล้า อ่อนเพลีย ใจสั่น ผิวซีดหรือผิวเหลืองอาจส่งผลให้ไม่มีสมาธิ สาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะเลือดจางเกิดขึ้นได้หลายประการทั้งที่เป็นมาแต่กำเนิด และเพิ่งเป็นภายหลัง

เลือดจางเกิดได้จากหลายสาเหตุแบ่งเป็น 3 กลุ่มดังนี้

อาหารบำรุงเลือด

1.การสร้างเม็ดเลือดแดงลง ซึ่งเป็นได้จากหลายสาเหตุ เช่น มีภาวะขาดวิตามินหรือแร่ธาตุที่จําเป็นต่อการสร้างของเม็ดเลือดแดงได้แก่ ธาตุเหล็ก, วิตามินบี 12, กรดโฟลิค เมื่อร่างกายได้รับวิตามินหรือแร่ธาตุไม่เพียงพอจึงทำให้ไม่สามารถสร้างเม็ดเลือดแดงที่สมบูรณ์ได้ ทำให้เกิดภาวะ “โลหิตจาง” ซึ่งโลหิตจาง หรือ เลือดจาง จากสาเหตุนี้จะพบมากที่สุด โรคเรื้อรังต่างๆเช่น ไตวายเรื้อรัง โรคเกี่ยวกับไขกระดูก หรือโรคเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกัน เป็นต้น ภาวะของโรคเหล่านี้ส่งผลต่อการสร้างเม็ดเลือดแดงได้น้อยกว่าปกติ

2.ความผิดปกติทางพันธุ์กรรมของเม็ดเลือดแดง โรคกลุ่มนี้จะเป็นสาเหตุที่ทำให้เม็ดเลือดแดงแตกง่าย โรคธาลัสซีเมียที่ถ่ายทอดจากทางกรรมพันธ์ทําให้เกิดภาวะโลหิตจาง G-6-PD (ความผิดปกติทางพันธุกรรมทำให้พร่องเอนไซม์ในเม็ดเลือดแดง)การติดเชื้อบางชนิด เช่น มาลาเรีย, คลอสติเดียม, มัยโคพลาสมา เป็นต้น

3.สูญเสียเลือดเรื้อรังหรือเฉียบพลัน เช่น เลือดออกจากแผลอุบัติเหตุต่างๆ มีแผลในกระเพาะอาหาร ปัสสาวะปนเลือด บริจาคเลือด และการเสียเลือดจากประจำเดือน รวมถึงผู้ที่เสียเลือดเรื้อรังก็มักจะมีการขาดธาตุเหล็กตามมาด้วย

ภาวะเลือดจางสังเกตได้อย่างไร
รู้สึกเหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย
หน้ามืด เวียนศรีษะ
สมองช้า หลงลืมง่าย ขาดสมาธิ
เบื่ออาหาร ท้องอืด
หายใจลำบากขณะออกแรง
มือเท้าเย็น
เจ็บหน้าอก ใจสั่น

3 สารอาหารที่จำเป็นต่อการสร้างเม็ดเลือดแดงให้สมบรูณ์
สำหรับผู้ที่รักสุขภาพหรือคนที่มีภาวะโลหิตจาง การดูแลตัวเองในเรื่องของการบำรุงเลือดเป็นเรื่องที่สำคัญ ซึ่งการเลือกรับประทานสารอาหารก็มีส่วนช่วยทำให้เลือดสมบูรณ์และเข้นข้น ซึ่งสารอาหารที่จำเป็นต่อการสร้างเม็ดเลือดแดงให้สมบรูณ์ประกอบไปด้วย ธาตุเหล็ก วิตามินบี12 และ กรดโฟลิค (วิตามินบี 9 ) ซึ่งเป็น 3สารอาหารหลักที่สำคัญในการสร้างเม็ดเลือดเเดง หากร่างกายมี 3 ตัวนี้ไม่พอจะทำให้เกิดเลือดจางได้นั้นเอง

-ธาตุเหล็ก เนื่องจากธาตุเหล็กเป็นส่วนประกอบสำคัญของเม็ดเลือดแดง เมื่อขาดธาตุเหล็ก จึงทำให้เกิดภาวะเลือดจาง ร่างกายใช้ธาตุเหล็กเพื่อสร้างฮีโมโกลบินเพื่อลำเลียงออกซิเจนไปยังปอดและเลี้ยงอวัยวะต่างในร่างกาย ควรบำรุงเลือดด้วยแหล่งอาหารสำหรับธาตุเหล็ก ได้แก่เครื่องในสัตว์ (ตับและม้าม) เนื้อสัตว์ ไข่แดง หอย (หอยกาบ หอยนางรม หอยแมลงภู่) และถั่วต่างๆ ผักใบเขียว เช่นแอปริคอต และลูกเกด เป็นต้น

-วิตามินบี12 มีความสำคัญในทำงานและการสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดง และบำรุงระบบประสาท หากขาดวิตามินบี 12 จะทำให้มีภาวะเลือดจางที่เม็ดเลือดแดงมีขนาดใหญ่ผิดปกติ ควรบำรุงเลือดด้วยอาหารที่มีวิตามินบี12 สูงได้แก่ เนื้อ ปลา ไข่ นม ตับ รำข้าว ข้าวซ้อมมือ ถั่วเมล็ดแห้ง ถั่วหมัก (ถั่วเน่า) เต้าเจี้ยว ซีอิ๊ว ผักใบสีเขียวแก่ เป็นต้น

-กรดโฟลิค (วิตามินบี 9 ) เป็นวิตามินบีชนิดหนึ่งที่ร่างกายต้องการ จะช่วยเสริมสร้างกระบวนการผลิตเซลล์ใหม่ให้มีสุขภาพดีทำงานร่วมกับวิตามินบี12 ควรบำรุงเลือดด้วยอาหารที่มีกรดโฟลิคสูง ได้แก่ผักใบเขียว เช่น คะน้า กะหล่ำปลี กะหล่ำดอก ผักปวยเล้ง บล็อกโคลี่ ถั่วลันเตา หน่อไม้ฝรั่ง ถั่วเมล็ดแห้ง ถั่วลิสง อะโวคาโด เมล็ดทานตะวัน ธัญพืชไม่ขัดสี เช่น ข้าวกล้องลูกเดือย เป็นต้น

เลือดจางจากการขาดธาตุเหล็ก เป็นสาเหตุสำคัญที่พบบ่อยในผู้ป่วยที่มีภาวะเลือดจาง หากปล่อยทิ้งไว้ก็จะส่งผลต่อเสียสุขภาพ ดังนั้นเราควรตะหนักและให้ความสำคัญคอยตรวจเช็กร่างกายเป็นประจำ และบำรุงเลือดให้สมบูรณ์อยู่เสมอ

ติดตามเรื่องราวดีๆได้ที่ mccaw-allan.com